Dilsel Haritalama ile Çocuklarda Dil Gelişimi

Dilsel haritalama:  Çocuğun her yaptığının detaylı bir biçimde betimlenmesidir.

Örneğin kamyonunu sürmeye giden Ali için ‘’evet Ali sen şimdi yerinden kalktın kamyonuna doğru gidiyorsun sarı damperli kırmızı kamyonuna doğru ilerliyorsun şimdi kamyonun sarı damperinden tuttun kamyonu beyaz halının üzerinde sürüyorsun.’’

Burada çocuk hem sıkılmıyor hem de aynı zamanda oyun içerisinde birden fazla öğrenim gerçekleştiriyor. Kırmızı rengini, nesne isimlerini , yaptığı hareketlerin ne anlama geldiğini vb. öğrenir.

Dilsel haritalama yöntemini uygulamanın bazı noktaları şunlar:

Çevreyi düzenleme

Çocuğun istediği şeyleri görüş mesafesine fakat ulaşamayacağı bir yere koyun.

Materyalleri yalnızca yetişkin yardımıyla alınabilecek yere koyun ( sıkıca kapatılmış saydam plastik kutu) Ve o nesnenin ismini söylemeden vermeyin. Böylece Ali iletişime geçmek zorunda kalır.

Rutinlerin olması gereken sırasını bozma ( çorabını giymeden ayakkabısını verme..)

Çocuğun yönlendirmesine izin verin

Çocuğun seçip oynadığı oyuncaklara dikkatinizi verin ve onun hakkında konuşun.

İletişimi mümkün oldukça çocuğun başlatmasını sağlayın (uzun sessizlik olsa bile). Bu durumda çocuk konuşmayı ve iletişime geçmeyi gereklilik olarak algılayacaktır)

Motor taklit- çocuğun yaptığı motor hareketin aynısını ya da abartılmış veya azaltılmış biçimini çocuk yapar yapmaz taklit edin.(Erken dönem sıra alma davranışını yerleştirmek için bir dil terapisi yöntemidir).

Vokal taklit- çocuğun çıkarttığı sesleri birebir ya da değiştirilmiş bir biçimde üretme ( çocuk ‘aaahh’ der yetişkin ‘ahh’ veya ‘baaa’ der)

Sosyal rutinler oluşturma

Çocuğu tekrarlı, ne olacağı bilinen oyunları öğretebilirsiniz ör. ‘ce ee’, ‘ geldim geldim ‘vs, aile üyelerinde bunu günde en az bir kere oynamasını isteyin.

Oyunu biraz değiştirin ( kırmızı balık şarkısını içine daha uzun şeyler sokun, bu çocuğa çeşitlilik katacak dil terapisi konusunda da artı değer sağlayacaktır)

Teşvikler:

Zaman gecikme teşviki: Rutinlerdeki sıra almanın bölünmesi, duraksatılması ile gerçekleştirilir.( ör: çocukla karşılıklı top atmaca oynanıyorsa yetişkin topu tutar, çocuğa vermez, çocuktan işlemin devamı için bir yanıt gelmeden de topu yollamaz. Bu çocuğu konuşmaya iter) bu durumda ver demeden top verilmez.

Sözel teşvikler: iletişim elde etmek için açık uçlu sorular sorulur (ne?) veya emirler verilir (‘bana bak’.)

Modeller

Sesli modeller: çocuğun kullandığı seslerin yetişkin tarafından gecikmeyle taklit edilmesi. Eğer çocuk ‘ba’ sesini çıkartmışsa, farklı bir zamanda yetişkin çocuktan ses çıkartmasını sağlamak için ‘ba’yı kullanır. Bu hareket dil terapisi uygulanan bir çocuğa aşama kaydettirecektir.

Sonuçlar

Çocuğun ifade edilen amacı anladığından emin olun. Eğer çocuk bir protesto eyleminde bulunuyorsa (ki bu durum dil bozukluğu olan bir çocukta normal bir harekettir) çocuk protestosunu sonlandırdığında onu onurlandırın (sosyal pekiştirme). Çocuğun istediği herhangi bir obje verilir ve çocuğun ortak dikkat çekmek istediği şeylere yönelin.

İletişimin gerçekleştiğini çocuğa bildirin. Gülümseyin, bakın veya çocuğun amaçlı yaptığı her davranışa yorum yapın. Bu şekilde kendiniz bir dil terapisi sistemi oluşturmuş olursunuz.

Davranış Problemlerini Ortadan Kaldırmak için 5 İpucu