Mindfulness Nedir? Mindfulness Çalışmalarının Faydaları Nelerdir?

Tüm dünyada hızla yayılan Mindfulness ya da Türkçe’de kullanılan adıyla Bilinçli Farkındalık çalışmaları artık okullara da girdi. Türkiye’de, öğrencileriyle düzenli olarak Mindfulness çalışmaları yapan ve bunu eğitimin bir parçası haline getiren okullardan biri de KALEV İlkokulu.

Peki Mindfulness tam olarak nedir? Okullarda ne işe yarar? Öğrencilere ne tür faydalar sağlar?

Mindfulness, içinde bulunduğumuz ana dikkatimizi vererek odaklanmak ve o anda her ne oluyorsa bunu yargısız, açık ve şefkatli bir şekilde kabullenmek olarak özetlenebilir. Zihnin anda kalması, odaklanmayı geliştirirken öz farkındalığı da artırıyor. Mindfulness çalışmaları, zihni sakinleştiriyor, beynin korku ve kaygı merkezi olan amigdalayı dengeleyerek stres ve kaygıyı azaltıyor. Kendi duygu ve düşüncelerine yargısız, açık ve şefkatli bir şekilde bakabilme hali, diğer insanlara yönelik algımızı da olumlu anlamda etkilediği için empati becerimizi geliştiriyor.

Mindfulness çalışmalarının öğrenciler için faydaları neler?

KALEV İlkokulu’ndaki öğretmenler, aldıkları Mindfulness eğitimleriyle okul çağındaki çocuklarda bu düzeyde bir bilinçli farkındalık oluşturmaya çalışıyorlar. Öğrencileriyle her hafta bir saat Mindfulness çalışması yapan sınıf öğretmeni Fatma Zehra Ayas, bu basit ama anlamlı çalışmalarla çocukların dikkat, konsantrasyon, zorlayıcı duygu ve durumlarla baş etme becerilerini geliştirmelerine destek olduklarını söylüyor.

“Günümüz çocuklarının dikkatleri çok çabuk dağılıyor. Derse girmeden önce bir başlangıç rutiniyle çocuklarımızı sınıf ortamına adapte ediyoruz. Öğrencilerimizin anda kalabilmelerini, bedenlerini, nefeslerini, düşüncelerini, duygularını ve o anda nerede olduklarını hissetmelerini sağlamak istiyoruz.”

Mindfulness çalışması yapan çocuklar, hem kendi duygularını hem de arkadaşlarının duygularını daha iyi fark edebilmeye başlıyor. Aynı zamanda duygu ve düşüncelerini daha rahat ifade etmeye başlayan çocuklar, yoğun duygularını yönetebilmeyi, hem kendi düşüncelerini hem de arkadaşlarının düşüncelerini yargılamamayı da öğreniyor.

Mindfulness çalışmalarıyla, hızla akıp giden günlük hayatımızdan farklı olarak daha uzun süre anda kalmayı deneyimleyen öğrenciler, daha iyi odaklanmayı ve dikkatlerini uzun süre sürdürebilmeyi de keşfediyorlar.

Yıl boyunca öğrencilerle düzenli olarak Mindfulness çalışması yaptıklarını söyleyen Ayas, çocukların ilk başlarda bu çalışmaları yabancıladıklarını ama yaptıkça çok sevdiklerini ve her çalışmaya büyük bir istekle katıldıklarını söylüyor:

“Bu çalışmaların devamlılığını sağlamak ve Mindfulness eğtimini, okulumuzdaki eğitimin bir parçası haline getirmek amacıyla yola çıktık. Başardık da. Öğretmenler olarak aldığımız Mindfulness eğitimlerinde öğrendiklerimizin dışında, artık kendi çalışmalarımızı oluşturmaya başlar hale geldik. Çocukların hangi duyguya ihtiyaçları varsa ya da hangi konuda sıkıntılar yaşıyorlarsa, onu bir çalışmaya dönüştürmeyi hedefliyoruz. Önümüzdeki eğitim yılı için planımız bu.”

Mindfulness çalışmaları nasıl yapılır?

Sene boyunca öğrencilerle yaklaşık 20 farklı Mindfulness çalışması yaptıklarını söyleyen Ayas, yaptıkları çalışmalardan örnekler veriyor: “Her çocuğa birer köpük yapıcı veriyoruz. Üfleyerek ne olduğunu gözlemlemelerini istiyoruz. Dikkatlerinin odağında, yavaş yavaş üfledikleri baloncuklar oluyor. Baloncukları gözlemleyen çocuklar, bazılarının daha büyük, bazılarının daha küçük olduğunu; bazılarının çabuk sönerken bazılarının daha uzun süre şeklini koruyabildiğini; bazılarının hızlı, bazıları daha yavaş olduğunu fark ediyor.”

Ayas bu çalışmanın amacını ise şöyle açıklıyor: “Bazen zihnimizde bir düşünce veya bir duygu hissettiğimizde – özellikle de hoşumuza gitmeyen ve kurtulmak istediklerimizdense –  içimizde çok büyüyebilir. Oysa şunu bilmemiz gerek: ‘Ben bu düşünce değilim ama şu anda kafamdan bu düşünce geçiyor.’ Aslında bu duygular ve düşünceler de tıpkı sabun köpükleri gibidirler. Belirirler yükselirler ve bir süre sonra patlayarak yok olurlar. Tıpkı sabun köpüklerini gözlemlediğimiz gibi düşüncelerimizin ve duygularımızın da önce yükselip sonra yok olduklarını sakince gözlemleyebiliriz.”

Bir başka Mindfulness çalışmasındaysa öğrenciler duygularını hava durumuyla özdeşleştiriyor. Korkular fırtınaya, güzel duygular güneşe benzetiliyor örneğin. Burada temel amaç çocukların duygularının farkına varmalarını sağlamak.

En bilinen Mindfulness çalışmalarında biriyse, hareketsiz bir şekilde oturarak bedenine ve nefesine odaklanmak. “Çocukların bedenlerini ve nefes alışverişlerini hissetmelerini sağladığımız bu çalışmada, nefes alıp vermenin doğal olduğunu, bunun için bir çaba göstermediğimizi anlamalarını istiyoruz. Bu çalışma anda kalmayı öğreten en güçlü çalışmalardan biri.”

Ayas’a göre yıl boyunca yapılan tüm bu çalışmalar çocuklarda önemli bir farkındalık yaratmayı başardı bile. “Çocuklar duygularını ve kendilerini çok daha rahat ifade edebiliyorlar. Bunu yaparken sınıfın her alanını kullanabiliyorlar, özgürler. Okulumuzun eğitim anlayışı da bunu destekler nitelikte.”

Kaynak: egitimpedia

Sınıfları, Disleksi Olan Çocuklar İçin Nasıl Uygun Hale Getiririz?